Yol güvenliği acil küresel bir sorun
Kayda değer ilerlemeye rağmen, Yol güvenliği acil bir küresel sorun olmaya devam ediyor.
En son DSÖ raporuna göre, yıllık karayolu trafik ölümlerinin sayısı yılda 1,19 milyona düştü. Düşüş olmasına rağmen yine de dakikada 2’den fazla ve günde 3200’den fazla ölümlü trafik çarpışmaları, 5-29 yaş arası çocuk ve gençlerin önde gelen katili olmaya devam ediyor. Yayalar, bisikletliler ve diğer savunmasız yol kullanıcılarının akut ve artan bir ölüm riskiyle karşı karşıya kalmasıyla kalıcı bir küresel sağlık krizi olmaya devam ediyor.
Aşağı doğru iniyor ancak yeterince hızlı değil
DSÖ Genel Direktörü Dr. Tedros Adhanom Ghebreyesus, “Trafik çarpışması sonucunda ölümlerinin trajik çetelesi doğru yönde, aşağı doğru ilerliyor, ancak yeterince hızlı değil” diyor. “Yollarımızdaki katliam önlenebilir. Tüm ülkeleri, ulaşım sistemlerinin merkezine arabalar yerine insanları koymaya ve yayaların, bisikletlilerin ve diğer savunmasız yol kullanıcılarının güvenliğini sağlamaya çağırıyoruz.”
BM Üye Devletleri arasında 108 ülke, 2010 ile 2021 yılları arasında karayolu trafiğine bağlı ölümlerde düşüş olduğunu bildirdi. On ülke karayolu trafik ölümlerini %50’nin üzerinde azaltmayı başardı: Belarus, Brunei Sultanlığı, Danimarka, Japonya, Litvanya, Norveç, Rusya Federasyonu, Trinidad ve Tobago, Birleşik Arap Emirlikleri ve Venezuela. Otuz beş ülke daha kayda değer ilerleme kaydetti ve ölümleri %30 ila %50 oranında azalttı.
Küresel yük ve savunmasız kullanıcılar
Rapor, küresel karayolu trafik ölümlerinin %28’inin DSÖ Güneydoğu Asya Bölgesi’nde, %25’inin Batı Pasifik Bölgesi’nde, %19’unun Afrika Bölgesi’nde, %12’sinin Amerika Bölgesi’nde, %11’inin Doğu Akdeniz Bölgesi’nde ve %5’inin Avrupa Bölgesi’nde meydana geldiğini gösteriyor.
Her 10 ölümden dokuzu düşük ve orta gelirli ülkelerde meydana geliyor ve bu ülkelerdeki ölümler, sahip oldukları araç ve yol sayısına göre orantısız bir şekilde daha yüksek. Düşük gelirli ülkelerde ölüm riski, yüksek gelirli ülkelere göre 3 kat daha fazladır, ancak düşük gelirli ülkelerde dünyadaki motorlu taşıtların sadece %1’i vardır.
Savunmasız yol kullanıcıları
Tüm karayolu trafik ölümlerinin %53’ü aşağıdakiler de dahil olmak üzere savunmasız yol kullanıcılarıdır: yayalar (%23); motosiklet gibi iki ve üç tekerlekli araç sürücüleri (%21); bisikletçiler (% 6); ve e-scooter gibi mikro mobilite cihazlarının kullanıcıları (%3). Araba ve diğer 4 tekerlekli hafif araç yolcuları arasındaki ölümler, küresel ölümlerin %30’una hafifçe düştü.
Bloomberg LP ve Bloomberg Philanthropies’in kurucusu ve DSÖ Bulaşıcı Olmayan Hastalıklar ve Yaralanmalar Küresel Elçisi Michael R. Bloomberg, “Bloomberg Philanthropies’teki misyonumuz mümkün olduğunca çok hayat kurtarmak ve iyileştirmektir ve bunu yapmanın en iyi yollarından biri, dünyadaki yolların daha fazlasını herkes için güvenli hale getirmektir” dedi. “On yıldan fazla bir süredir, Dünya Sağlık Örgütü ve ortaklarımızla birlikte cesaret verici ilerlemeler kaydettik. Yine de, bu yeni raporun açıkça ortaya koyduğu gibi, yol güvenliği dünya çapındaki hükümetlerden daha güçlü taahhütler gerektiriyor ve daha fazla lideri hayat kurtarıcı adımlar atmaya teşvik etmeye devam edeceğiz.”
Yaya ölümleri
Yaya ölümleri 2010 ile 2021 arasında %3 artarak 274.000’e yükseldi ve küresel ölümlerin %23’ünü oluşturdu. Bisikletçiler arasındaki ölümler yaklaşık %20 artarak 71.000’e yükseldi ve küresel ölümlerin %6’sını oluşturdu. Bu arada araştırmalar, dünyadaki yolların %80’inin yaya güvenliği standartlarını karşılamadığını ve sadece %0,2’sinin bisiklet yollarına sahip olduğunu ve bu yol kullanıcılarını tehlikeli bir şekilde maruz bıraktığını gösteriyor. Ankete katılan her 10 kişiden 9’u kendini yaya olarak tanımlarken, ülkelerin sadece dörtte biri yürümeyi, bisiklete binmeyi ve toplu taşımayı teşvik eden politikalara sahip.
Daha iyi standartlar ve politikalar için çağrıda bulunun
Rapor, yasaların ve güvenlik standartlarının geliştirilmesinde endişe verici bir ilerleme eksikliğini ortaya koyuyor. Sadece altı ülkede tüm risk faktörleri (aşırı hız, alkollü araç kullanma ve motosiklet kaskları, emniyet kemerleri ve çocuk koltukları kullanımı) için DSÖ’nün en iyi uygulamalarını karşılayan yasalar bulunurken, 140 ülke (BM Üye Devletlerinin üçte ikisi) bu risk faktörlerinden en az biri için bu tür yasalara sahiptir. Bu ülkelerden 23’ü, 2018 karayolu güvenliğine ilişkin Küresel Durum Raporu’ndan bu yana DSÖ’nün en iyi uygulamalarını karşılamak için yasalarını değiştirdi.
Küresel motorlu araç filosunun 2030 yılına kadar iki katına çıkması planlanıyor. Yine de sadece 35 ülke – BM Üye Devletlerinin beşte birinden azı – tüm temel araç güvenliği özellikleri (örneğin gelişmiş fren sistemleri, ön ve yan darbe koruması, vb.) hakkında yasalar çıkarıyor. Rapor ayrıca, yalnızca 51 ülkenin (BM Üye Devletlerinin dörtte biri) tüm yol kullanıcılarını kapsayan güvenlik denetimleri gerektiren yasalara sahip olmasıyla güvenli karayolu altyapısının sağlanmasında büyük boşluklar olduğunu ortaya koyuyor.
DSO raporu
Bu rapor Bloomberg Philanthropies’in desteğiyle hazırlanmıştır. 2007’den bu yana Bloomberg Philanthropies, dünyanın dört bir yanındaki düşük ve orta gelirli ülkelerde ve şehirlerde yol güvenliği müdahalelerini desteklemek için 500 milyon dolar taahhüt etti.
13 Aralık 2023 Haber bülteni http://www.who.int
