Araçta sigara içe

Araç kullanırken sigara içiyor musunuz? Biliyor musunuz? Araç kullanırken sigara içmek ciddi sonuçlara yol açabilecek tehlikeli bir alışkanlıktır.

Risk ortaya çıkar

Sürücüler sigara içerken, yangın riski, neden olduğu dikkat dağınıklığı ve arabadaki yolcuların ikinci el dumana maruz kalma riski gibi sürüş sırasında sigara içmenin tehlikelerini fark etmeyebilirler. Sigara içenlerin dikkatinin önemli ölçüde dağılması, yapılan çalışmalarda ilk önce ortaya çıkan neden. Ayrıca,  oksijen kıtlığı, karbon monoksit varlığı aracın içinde solunan havanın sağlığını etkileyen en önemli diğer maddeler. Dikkatin dağılmasına neden olabilir, muhakeme yeteneğini bozabilir ve çarpışma riskini artırabilir.

Çakmak bulmak, sigarayı yakmak

Sigara sürücünün bir sigara çıkarmasını, bir çakmak bulmasını ve sigara, hepsi hem zihinsel hem de fiziksel bir dikkat dağıtıcıdır. Çünkü sürücü sigarayı ele almak için en az bir elini kullanmak zorundadır. Buldunuz, yaktınız o zaman da yandıktan sonra duman sigaradan sürücünün görüşünü engelleyebilir (sigara içenler çok sık gözlerini kısarak sigara içerken) ve yanan sigara sürücünün dudaklarından veya elinden düşebilir. Sürücü önce onu almaya çalışırken daha fazla dikkat dağınıklığına neden olur. Paketten bir sigara çıkarmak, çakmağınızı bulmak ve sigarayı yakmak için elinizi veya ellerinizi koordine etme eylemi, bakışlarınızı ve dikkatinizi yoldan uzaklaştırmanız anlamına gelir. Yaktıktan sonra çakmağınızı ve sigara paketinizi bir yere koymanız gerekir.

Bunun gibi dikkat dağıtıcı şeyler, yoldaki durumlara hızlı tepki verme yeteneğinizi azaltır. Avustralya’da sigara içenlerin bir arabada yanan video analizi, sürüş dikkat dağıtma süresinin yaklaşık 12 saniye olduğunu gösteriyor, bu da 50 km/s’de 160 metre.

İzmaritler

Sigara izmaritlerini bir arabanın camından dışarı atmak ise çevreye  bir çöp kutusu gibi davranmaktır.  Sigara içenler yaklaşık yılda 4,5 trilyon sigara izmaritini kirletiyor. Sigara filtreleri biyolojik olarak parçalanabilir bir tür malzemeden yapıldıkları için yavaş yavaş bozulurlar. Longwood’un bir iştiraki olan Clean Virginia Waterways tarafından yapılan araştırmaya göre, çöpe atılan sigara izmaritlerinin çevre ve küçük hayvanlar için zehirli olduğu sonucunu ortaya çıkardı. Ayrıca, araçlardan atılan sigara izmaritleri bir dizi arazi ve orman yangınına neden olduğunu hepimiz biliriz.  Zemin kuru ise, yanan ısı sigara izmariti, ormanlara yayılabilen bir çalı yangınına veya orman yangınına neden olabilir.  Yakındaki diğer bitki örtüsünün, yerleşim yerlerinin yanması, ölüm ve yaralanmalara neden olabilir. Ayrıca çok büyük ekonomik zarara da neden olur.

Rüzgarlı bir alanda sigara izmariti diğer araçlara bile zarar verebilir. Yanan sigara başka bir aracın üzerine düşerse, küller ve ısı aracın hasarına neden olabilir. Sigara izmaritinin motora girdiği durumlar bile olmuştur veya arabanın iç kısmı, araç yangınına neden olur.

Aracınızda yolcularınız varsa, ikinci el dumanınıza maruz kalacaklardır. Camı açık tutsanız bile, arabanın arkasına oldukça fazla duman üflenir.

Peki, gerçek riskler nelerdir?

Bazı araştırmalar, arabada sigara içmenin cep telefonu kullanmak kadar tehlikeli olabileceğini öne sürdü. İtalyan gençler üzerinde yapılan bir araştırma, sigara içmenin kaza geçirme riskini 3,2 kat artırdığını buldu.

“Dikkati dağılmış sürüş, gözlerinizi yoldan, ellerinizi direksiyondan veya zihninizi güvenli sürüş konusundaki birincil görevinizden uzaklaştıran herhangi bir aktivitedir” diyor. Sigara içmek kesinlikle böyle bir aktivitedir.

  • Görsel dikkat dağınıklığı: Bu, sürücüler arabalarının etrafında sigara ve çakmak ararken meydana gelir;
  • Bilişsel dikkat dağınıklığı: Sürücünün beyni, sigarasını bulmaya ve ardından yakmaya odaklanmıştır
  • Manuel dikkat dağıtma: Bunun nedeni, sürücülerin sigaralarını yakmak için genellikle iki ellerini direksiyondan çekmeleri gerektiğidir. Sigara yandıktan sonra, sürücü sürüş sırasında sigara içmek için bir eli direksiyondan uzak durmaya devam edecektir. Daha sonra, külü arabanın sigara tepsisine veya pencereden dışarı atma ihtiyacı nedeniyle dikkatleri dağılacaktır. Sürüş sırasında sigara yakma ve sigara içme sürecinin tamamı son derece tehlikelidir.

Dünyada araç içinde sigara içme yasakları

  • Avustralya Başkent Bölgesi’nde, Mayıs 2012’den bu yana 16 yaşından küçüklerin bulunduğu araçlarda sigara içme yasağı var. Bireyler için 150 ABD Doları veya şirketler için 750 ABD Doları tutarında yerinde para cezası uygulanır.
  • Yeni Güney Galler’de, Temmuz 2009’dan bu yana 16 yaşından küçüklerin bulunduğu araçlarda sigara içme yasağı var. Sürücüler veya yolcular için 250 AUD tutarında yerinde para cezası vardır ve başarısız bir şekilde itiraz edilirse veya temyiz edilirse maksimum 1.100 AUD para cezası vardır.  1 Aralık 2015’te yapılan bir değişiklikle e-sigaralar eklendi.
  • Kuzey Bölgesi’nde, Avustralya’da bunu yapan son yargı yetkisi olan Aralık 2014’ten bu yana 16 yaşın altındaki küçüklerin bulunduğu araçlarda sigara içme yasağı var.
  • Güney Avustralya’da, Mayıs 2007’den bu yana 16 yaşından küçüklerin bulunduğu araçlarda sigara içme yasağı var. Maksimum para cezası, 105 AUD son kullanma ücreti ile 750 AUD’dir.
  • Tazmanya’da, 1 Ocak 2008’den bu yana 18 yaşından küçüklerin bulunduğu araçlarda sigara içme yasağı var. Spot para cezasında 110 AUD var.
  • Victoria’da, 1 Ocak 2010’dan beri 18 yaşından küçüklerin bulunduğu araçlarda sigara içme yasağı var.
  • İngiltere’de Ekim 2015’ten itibaren çocukların ikinci el sigara dumanına maruz kalmasını azaltmaya yardımcı olmak amacıyla araba kullanırken sigara içmek yasaklandı. Yasak sadece 0-17 yaş arası yolcuları olan arabaları kapsıyor ve mahkemeye giderse yüksek para cezaları var. İngiltere’de her yıl 300.000 çocuk pasif içiciliğe maruz kalarak doktor muayenehanelerine kabul edilmektedir.
  • Yeni Güney Galler’de 16 yaşın altındaki çocukları olan arabalarda sigara içmek yasa dışıdır ve 250 A $ para cezasına çarptırılmıştır; Queensland’in 200 $ para cezası ile benzer bir yasası var.
  • Yeni Zelanda, Arabada 0-17 yaş arası çocuklar varsa, arabalarında sigara içmek yasa dışıdır. Yeni Zelanda, Haziran 2020’den itibaren 18 yaşından küçük bir kişiyi taşıyan herhangi bir araçta sigara içmeyi (18 yaşından küçük kişi sürücü değilse) ve Kasım 2021’den itibaren 50 Yeni Zelanda Doları para cezası uygulanarak elektronik sigara içmeyi yasakladı.
  • Batı Avustralya’da, 22 Eylül 2010’dan bu yana 17 yaşından küçüklerin bulunduğu araçlarda sigara içme yasağı var.
  • Bahreyn, 13 Nisan 2009’dan bu yana, Bahreyn’de refakatçi çocuklarla birlikte arabalarda sigara içmek yasaktır.
  • Kanada, Alberta, British Columbia, Newfoundland ve Labrador, Manitoba, Ontario, New Brunswick, Prince Edward Adası, Saskatchewan ve Yukon Bölgesi eyaletlerinde 16 yaşın altındaki herhangi biriyle sigara içmek şu anda yasaklanmıştır.
  • Kıbrıs’ta 16 yaşından küçüklerin bulunduğu araçlarda sigara içmek yasaktır.
  • Fransa, 2015 yılından itibaren özel araçlarda 12 yaşından küçük çocukların yanında sigara içmek yasaktır.
  • Yunanistan, 2019 yılında reşit olmayan (12 yaşından küçük bir çocuk) bir araçta sigara içmek için 3.000 Euro’ya kadar para cezası getirdi.
  • Mauritius’ta 2008’den beri yolcu taşıyan herhangi bir arabada sigara içmek yasaktır.
  • Güney Afrika, 12 yaşından küçüklerle özel araçlarda sigara içilmesini yasaklayan bir yasa oylandı.
  • Birleşik Arap Emirlikleri, 6 Ocak 2010’da, federal bir yasa (emirliklerin çoğunda zaten var olan sigara yasaklarının yerini alan) imzalandı. Diğer hükümlerin yanı sıra, 12 yaşın altındaki çocukların varlığında özel araçlarda sigara içme yasağı getiriyor.
  • Birleşik Krallık, 1 Ekim 2015 tarihinde, İngiltere ve Galler’de üstü açık arabalar dışında 18 yaşından küçük yolcuların bulunduğu araçlarda sigara içmek yasaklandı. 18 yaşın altındaki sürücülerin, yaşlarına bakılmaksızın diğer yolcuların arabalarında sigara içmelerine izin vermeleri de yasa dışıdır .Ancak 18 yaşın altındaki sürücülerin, yolcu olmadığı sürece arabalarında sigara içmelerine izin verilecektir.  Herhangi bir sürücünün, 18 yaşından küçük bir yolcu varken araçta yasa dışı sigara içen bir yolcuyu durdurmaması ceza gerektiren bir suçtur.
  • İskoçya, 5 Aralık 2016’da bir yasak çıkardı.
  • Kuzey İrlanda’da 2016 yılında bir yasak onaylanmış olsa da, henüz yürürlüğe girmemiştir. Birden fazla kişinin kullandığı iş araçlarında sigara içilmez. Şirket araçlarında sigara içilmesine, aracın yalnızca bir kullanıcısı olması ve işverenin izin vermesi koşuluyla izin verilir.
  • Amerika Birleşik Devletleri, 2007 yılında Kaliforniya eyaletinde 18 yaşından küçük çocukların bulunduğu araçlarda sigara içmek yasaklandı ve Hawaii, Indiana, Kansas, New Jersey, New York, Kentucky, Alabama ve Illinois’in bazı ilçe ve şehirlerinde yasaklandı. Arkansas (çocuk yaşı <14), Louisiana (<13), Maine (<16), Oregon (<18), Porto Riko (<13), Utah (<15), Vermont (<8) ve Virginia (<8) eyaletlerinde çocuklu arabalarda sigara içme yasağı test ediliyor. Sigara içen kişinin mevcut çocukların yasal vasisi olması durumunda da ceza kesiliyor.
  • Tayvan, araba sürerken, bisiklete binerken veya kaldırımda yürürken sigara içmeyi yasaklamayı planlıyor. Gerekçe, trafik güvenliği ve hava kirliliği ile ilgili endişelerdir.
  • Son iki yılda, araba çarpışmalarında 65.000’den fazla insan öldü. Ulusal Karayolu Trafik Güvenliği İdaresi tarafından sürdürülen ülke çapında ölümcül motorlu taşıt trafik kazalarının ülke çapında bir sayımı olan Ölüm Analizi Raporlama Sisteminde (FARS) Erie Insurance tarafından analiz edilen polis verilerine göre, bu çarpışmalardan 10 kazadan 1’i en az bir dikkati dağılmış sürücüyü içeriyordu.
  • Türkiye, Türkiye’de dumansız hava politikası gereğince 4207 sayılı kanun ile 2013 yılından bu yana araç içerisinde sigara içilmesi yasaklanmıştır.  Sigara içenler para cezasına çarptırılır.

2024 yılı araçta sigara içme cezası

Sigara içme yasağına uymayan kişilere kabahatler kanunu 5326 maddesine göre 393,58 TL para cezası verilmektedir. Araç içerisinde kim sigara içiyorsa o kişiye para cezası yazılır.

Kapalı alanlarda ve aynı zamanda araç içerisinde sigara içmek uzun zaman önce yasaklanmıştır. Özel araçta sigara içmek ceza kapsamına girer. Bir kişi özel araçta sigara içiyorsa bu kişiye 393,58 TL para cezası kesilir.

Sonuç olarak

Hem dikkati dağılmış hem de dikkatsiz sürüş, çarpışma ve yaralanma riskini artırır. Trafik çarpışmaları fiziksel zarara, maddi hasara, yaralanmalara ve hatta ölüme neden olabilir.

Araştırmalar, dikkat dağıtıcı unsurların yoldaki tüm çarpışmaların  %80’inden ve trafik çarpışmasına  bağlı ölümlerin %25’inden sorumlu olduğunu gösteriyor. Sürücülerin dikkatini en çok dağıtan cep telefonu kullanımı, tüm çarpışmaların  %25’ini ve yoldaki tüm ölümcül çarpışmaların %14’ünü oluşturuyor. Yakın tarihli bir AT&T anketine göre, gençlerin %43’ü ve yetişkinlerin %49’u araba kullanırken mesajlaşmayı itiraf ediyor ve cep telefonu kullanımı yalnızca ABD’de yılda 1,6 milyon trafik çarpışmasının  nedeni olarak gösteriliyor. Ulusal Karayolu Trafik Güvenliği İdaresi (NHTSA) tarafından yapılan bağımsız bir araştırma, sürüş sırasında sigara içmenin bir sonucu olarak, trafik  çarpışmalarının 2-3 kat daha fazla olduğu sonucuna vardığından, aynı tehlikeler sigara içenler için de geçerlidir.

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir